Stel je eens voor. Na de soap van gisteren was je er he-le-maal klaar mee en besloot je alsnog na 21u de straat op te gaan. Samen met een vriend ging je de supermarkt in om bier te kopen, want tja, je moet toch iets? Echter kun je na 20u natuurlijk geen alcohol meer krijgen. Zit maar één ding op: biertjes diep in je zakken wegstoppen en zonder te betalen naar huis. Hoewel het een topavond was werd je vanmorgen toch niet zo heel lekker wakker. Ineens besef je dat je een strafbaar feit hebt gepleegd. Moet je jezelf nu aangeven? Oh.. En moet je je maat dan ook aangeven?
Antwoord op de eerste vraag: nee, je bent niet verplicht jezelf te melden bij de politie. In het strafrecht kennen we het nemo tenetur-beginsel (en nee, daarmee bedoelen we niet het oranje visje). Dit beginsel houdt in dat niemand gedwongen kan worden mee te werken aan zijn eigen veroordeling. Of het zinvol en/of verstandig is om mee te werken is een vraag van een hele andere orde, maar dit moet je overleggen met je advocaat. Je bent in ieder geval nooit verplicht jezelf aan te geven, ook niet als je gisteravond in plaats van een winkeldiefstal een moord zou hebben gepleegd.
Antwoord op de tweede vraag: nee, in dit geval ben je ook niet verplicht je vriend naar het politiebureau te sturen. Iedereen die kennis draagt van een strafbaar feit is bevoegd om hiervan aangifte bij de politie te doen (artikel 161 Sv). Een bevoegdheid dus, geen verplichting. In sommige gevallen bestaat die verplichting echter wél (artikel 160 Sv). Het gaat dan om bv moord/doodslag, verkrachting, en misdrijven tegen de staat. Als jij door deze aangifte zelf het risico loopt om vervolgd te worden geldt deze verplichting niet (zie oranje visje-beginsel), en ook geldt die verplichting niet als de persoon in kwestie je partner is of directe familie.
Kortom: voor die biertjes hoef je de politie niet langs je vriend te sturen, maar dat kan anders zijn als hij nog meer op z’n kerfstok heeft. Tip: gewoon vóór 20u bij de supermarkt zijn. Hoef je er ook niet over na te denken.
