Het proces tegen de verdachte die vorige maand de 18-jarige Rik uit Oss doodstak is pas net aangevangen. Toch strooit de media nu al met allerlei juridische termen: “verdacht van doodslag”, “brute moord”, “zijn schuld”, etc. Misschien dacht je dat het om één en hetzelfde gaat, maar niets is minder waar. Het verschil leg ik je hier in het kort uit. DISCLAIMER: het betreffen algemene voorbeelden (het is altijd afhankelijk van de omstandigheden van het geval).
Wat is dood door schuld
Dood door schuld is de minst “erge” variant van de bestaande levensdelicten (dus een strafbaar feit waarbij iemand anders overlijdt). “Hij aan wiens schuld de dood van een ander te wijten is”, zo luidt de formulering van de wet. Opzet op de dood van het slachtoffer is hiervoor niet vereist. Verwijtbaar gedrag kan voldoende zijn voor een bewezenverklaring. Dood door schuld komt vaak voor als iemand zich te roekeloos gedraagt waardoor een ander overlijdt. Denk aan de vrouw die haar loodzware bloembakken met véél te dunne touwtjes aan haar balkon hangt, waardoor deze op een voorbijganger vallen. Of de man die tijdens het autorijden niet goed kijkt en bij het oversteken een fietser aanrijdt die overlijdt. Zelfs iets niet doen wat je wel had moeten doen, kan voldoende zijn. Iets concreter: de verpleegster die bij een operatie een flesje met de verkeerde vloeistof aan de chirurg geeft, waardoor de patiënt overlijdt. Ze had nagelaten het etiket te checken en dit goed tot haar door te laten dringen.
Wat is doodslag
Doodslag is het opzettelijk een ander van het leven beroven. Bij doodslag heeft de dader de dood van het slachtoffer dus wél gewild, althans kan uit zijn manier van handelen worden geconcludeerd dat hij “willens en wetens de aanmerkelijke kans heeft aanvaard” dat dat zou gebeuren. Voorbeeld: de man die zichzelf tijdens een ruzie met zijn vrouw niet meer in de hand heeft en haar wurgt. Niet gepland, wél gebeurd. En daar treffen we gelijk het verschil aan met moord.
Wat is moord
Moord is het opzettelijk én met voorbedachten rade iemand van het leven beroven. De dader moet dus het plan gehad hebben om het slachtoffer te doden. Dit plan houdt in dat de dader een moment van kalm overleg gehad heeft (met zichzelf) en rustig heeft kunnen nadenken over de gevolgen van zijn daad. Let op: dit kan al in enkele seconden gebeuren (de praktijk is zeer casuïstisch). Voorbeeld: twee jongens besluiten ’s nachts wraak te nemen op een derde die drugs van hen gestolen heeft. Ze nemen een pistool en een ladder mee, klimmen zijn slaapkamer in en schieten hem dood.
In de zaak van Rik heeft het OM inmiddels aangegeven de verdachte voor doodslag te gaan vervolgen. De bewijslast is hierbij dus lager dan wanneer hij voor moord vervolgd zou worden en de uiteindelijke straf idem dito. Meer lezen? Zoek op Rechtspraak.nl eens op één van bovenstaande termen.
