Gisteren werd bekend gemaakt dat de avondklok vanaf morgen ingevoerd wordt; de eerste sinds WOII. Dit doet de hele week al veel stof opwaaien en laat mijn DM volstromen met vragen of dit überhaupt wel mag. Is die avondklok niet in strijd met de Grondwet? Hoe zit dat?
Kort en goed: nee. Het recht op bewegingsvrijheid is niet in onze Grondwet beschermd. Het staat wel in het ‘Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten’ uit 1966 waarvan Nederland een van de ondertekenaars is. Artikel 12 daarvan benadrukt het ‘recht op vrije verplaatsing en vrije vestiging’. Dit recht mag echter worden beperkt indien aan de volgende voorwaarden is voldaan:
1. De beperking moet bij wet zijn voorzien. Check! Nederland heeft sinds 1996 een ‘slapende’ wet waarin staat dat de regering een ‘noodtoestand’ kan afkondigen indien buitengewone omstandigheden dit noodzakelijk maken. Artikel 8 van deze wet – De Wet Buitengewone bevoegdheden burgerlijk gezag – bepaalt dat het ‘vertoeven in de open lucht’ beperkt mag worden. De bevoegdheid tot het instellen van een avondklok kan door een Koninklijk Besluit op voordracht van de minister-president worden ‘aangezet’. De minister van J&V kan daar vervolgens uitvoering aan geven. Primeurtje; deze wet is nog nooit eerder toegepast.
2. De beperking moet noodzakelijk en proportioneel zijn. Check! Althans, op grond van alle appjes en DM’s die ik krijg concludeer ik dat niet iedereen het daarmee eens is , maar de meerderheid van de Tweede Kamer vond gisteren (na uren debatteren) in ieder geval van wel. De Britse variant van het virus rukt snel op en het OMT dringt aan op nadere maatregelen.
Een avondklok voelt voor velen als ingrijpend middel, maar in strijd met onze grondwet is het dus niet. Zonder geldige reden riskeer je vanaf morgenavond 21.00 uur een strafbeschikking van € 95,- waarop (volgens Rutte tijdens de persco) direct wordt gehandhaafd. Zelf een (werkgevers)verklaring in elkaar knutselen wordt overigens gezien als fraude, waar een nog hogere straf op staat. Succes allemaal toppers, en blijf een beetje lief voor elkaar!
