Niels, één van de bloggers van Team Meester Leonie, mocht laatst een gastcollege bijwonen van een raadsheer van het Gerechtshof Den Haag. Hij schreef een prachtig blog over uitgaan van het goede van de mens.
“De raadsheer had in haar loopbaan (je leest het goed, ‘haar’: vrouwelijke rechters van het Hof of de Hoge Raad worden ook raadsheren genoemd) al veel meegemaakt en wist op vrijwel elke vraag een antwoord te formuleren. Er was echter één vraag die haar even van haar stuk wist te brengen: ‘kunt u – ondanks uw werk – nog geloven in het goede van de mens?’ De vraag zette haar aan het denken en het bleef een tijdje stil. Na goed te hebben nagedacht antwoordde ze: ‘wanneer je, zoals ik, wekelijks evenveel kwaad en ellende langs ziet komen waar een gemiddeld mens minimaal een leven voor nodig heeft, is het onvermijdelijk dat een sombere vorm van beroepsdeformatie je eigen wordt’. Een reactie die mij er nog maar eens op wees dat ook rechters ‘maar’ mensen zijn en een herkenbare tendens in het tweede deel van haar antwoord.
Het is interessant om deze tendens eens in perspectief te plaatsen. We leven namelijk in de beste wereld tot nu toe: de cijfers over kindersterfte, oorlogsslachtoffers, honger, kinderarbeid en ook misdaad zijn lager dan ooit. Waar komt die tendens dan vandaan? Uit onderzoek is gebleken dat wij mensen gevoeliger zijn voor het negatieve dan voor het positieve. Een concreet voorbeeld: het aantal vliegtuigcrashes neemt al 25 jaar af, maar de media-aandacht voor vliegtuigcrashes – en daarmee de vliegangst – is alleen maar gegroeid.
Natuurlijk zijn er ook slechte mensen, maar het kan geen kwaad om uit te gaan van het goede van de mens om te voorkomen dat we te bevooroordeeld worden. Behalve voor de rechter is het ook voor advocaten belangrijk om hier aandacht aan te besteden. De verdachte is méér dan alleen (potentieel) pleger van dat ene strafbare feit waarvoor hij of zij terechtstaat. Ook de verdachte is ‘maar’ een mens: iemand die een fout heeft gemaakt, maar ook een tweede kans verdient. Toch?”
