Misschien heb je het gisteren ook gehoord op Radio538: ‘ontsnappen uit de gevangenis is niet strafbaar’. Hoe zit dat?
Een gevangenisstraf is niet voor niets een straf. Het feit dat ontsnappen uit een gevangenis niet strafbaar is klinkt dus nogal onlogisch. Toch kent Nederland geen strafbaarstelling voor een ontsnapping uit de gevangenis – of een poging daartoe. Kleine kanttekening hierbij is dat je die ontsnapping zó moet orkestreren dat je daarbij geen andere strafbare feiten begaat, zoals het vernielen van een wc-pot om via de riolering te ontkomen of het bedreigen van een bewaker. Een van de weinige opties die dan overblijft, is rustig naar buiten lopen. En daar zijn gevangenissen nou nét niet op ingericht. Je kunt dus ook al raden (of op mijn story van gisteren hebben kunnen lezen) waarom het doorknippen van een enkelband wel degelijk strafbaar is: dat is vernieling.
Mocht de ontsnapping overigens slagen, dan moet je maken dat je het land uit komt terwijl je fanatiek wordt achtervolgd door een speciaal politieteam (“FASTNL” ). De meeste ontsnappers kunnen hierdoor niet lang van hun vrijheid genieten. Écht ‘vrij’ om te gaan en staan waar je wil zal je dan ook niet zijn.
Waarom het dan zo geregeld is? Een veelgehoord argument tegen de strafbaarstelling van een (poging tot) ontsnapping is dat het gaat om “een uiting van de natuurlijke drang naar vrijheid van ieder mens”. Geen enkele straf zou die drang kunnen bedwingen. Daarnaast komen ontsnappingen zelden voor en is een aanzienlijk deel van de wannabe-vrijbuiters veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf, dus hoe ga je die nog (extra) straffen?
Minister Dekker stelde in 2019 (na de “vuilniszakontsnapping”) nog een strafbaarstelling voor aan de Tweede Kamer, maar je zou je op het standpunt kunnen stellen dat de tijd en middelen die in zo’n wetgevingsproces gaan zitten beter aan de beveiliging van gevangenissen zou kunnen worden besteed.
Is jouw tweede naam Dufresne of Scofield? Zorg er dan dus voor dat je geen spoor van vernieling on the way out achterlaat. Of zorg ervoor dat je überhaupt nooit vast komt te zitten. Misschien nóg efficiënter .
